به نقل از «خبرگزاری آریا»

از بررسي ناترازي توليد و مصرف گاز طبيعي تا تصويب قانون توسعه و مانع‌زدايي از صنعت برق براي ساماندهي صنعت برق

تاریخ انتشار: ۱۴ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۰۰۶۹۱

خبرگزاری آریا - کمیسیون انرژی مجلس در یک سال گذشته در حوزه‌های نظارتی و تقنینی اقدامات موثر و قابل توجهی داشته است که در بعد نظارتی می‌توان به بررسی وضعیت ناترازی تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور و در بعد تقنینی به تصویب طرح توسعه و مانع‌زدایی از صنعت برق اشاره کرد.
خبرگزاری خانه ملت، گروه اقتصادی- کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در اجلاسیه سوم دوره یازدهم با هدف بررسی عملکرد دستگاه‌های دولتی در حوزه‌های مختلف انرژی بیش از 34 جلسه نظارتی با حضور وزرا و مسئولان دستگاه های اجرایی دولت سیزدهم برگزار کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

طرح‌ها و لوایح مهم بررسی شده در کمیسیون انرژی طی یک سال گذشته؛
طرح توسعه و مانع زدایی از صنعت برق: ناترازی و کمبود برق طی سال های اخیر سبب شد که نمایندگان کمیسیون انرژی درصدد رفع مشکل، با راهکار افزایش تولید و بهره برداری از انرژی باشند به همین دلیل «طرح توسعه و مانع زدایی از صنعت برق» را در دست بررسی قرار داده و توانستند آن را به قانون تبدیل کنند که این قانون چند ماهی است جهت اجرا به دولت ابلاغ شده است. «طرح توسعه و مانع‌زدایی از صنعت برق کشور» مجموعی از رفتارهای سازمانی و تشکیلاتی را با هدف رفع موانع از سر راه تولیدکننده اصلاح می‌کند و دولت مکلف است صرفه‌جویی برق حاصل از اجرای طرح‌های بهینه‌سازی را براساس متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی محاسبه کند، همچنین وزارت نفت مکلف به تامین و تکمیل مخازن سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها به صورت ماهیانه است.
طرح بهره برداری صلح آمیز هسته‌ای: کلیت این طرح که در کمیسیون انرژی تصویب و به صحن علنی ارجاع شده است به این باز می‌گردد که سهم متناسبی را در سبد تولید برق کشور از محل انرژی هسته‌ای در نظر بگیریم و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای صورت گیرد. اکنون یک نیروگاه در کشور داریم و برای توسعه فازهای بعدی آن به منظور تولید برق منابع مالی پیش بینی خواهد شد، درواقع هدف حمایت از صنعت نیروگاه‌های اتمی کشور است چراکه ما دانش بومی لازم در این حوزه داریم و باید بتوانیم از آن برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای جهت دستیابی به برق هسته‌ای بهره‌مندی بیشتری را داشته باشیم.
طرح ساماندهی جمع‌آوری گازهای مشعل: آنچه در جریان بررسی این طرح در صحبت‌های نمایندگان به جدیت مورد تاکید قرار گرفت، عدم توجه به جمع‌آوری گازهای مشعل در گذشته بود اینکه کار جدی در این حوزه صورت نگرفته و مشعل‌سوزی در کشور یک اتفاق مذموم و ناپسندی است که به لحاظ اقتصادی و محیط زیستی به کشور آسیب‌های بسیاری زده است البته وزارت نفت گزارشی مبنی بر آماده کردن طرح‌ها برای جلوگیری از مشعل‌سوزی و اینکه برخی در مرحله مزایده هستند، ارائه کرد.
طرح تشکیل شرکت بهره برداری نفت و گاز ایلام: از آنجا که ایجاد شرکت بهره برداری نفت و گاز مطالبه اصلی و عمومی مردم ایلام بود این طرح که ازسوی نمایندگان استان دنبال می‌شد به کمیسیون انرژی رسید و مورد بررسی و تصویب تخصصی نمایندگان این کمیسیون قرار گرفت. احیای سهم‌های استان ایلام در حوزه آلایندگی، صادرات و مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌های بزرگ نفت و گاز استان ایلام و حوزه معادن را می‌توان از دستاوردهای این طرح دانست.
طرح تشکیل شرکت ملی صنایع پالایش و پتروشیمی: استفاده بهتر از ظرفیت پتروشیمی‌ها در دریافت خوراک از پالایشگاه‌ها و حذف تشریفات زائد در راستای حمایت از بخش خصوصی، دو علت اصلی تصویب این طرح در کمیسیون انرژی است که در پی آن شرکت جدیدی با اساسنامه جدید شکل می‌گیرد و در نتیجه شرکت پخش و پالایش تفکیک شده و قسمت "توزیع و پخش" از "پالایش" جدا می‌شود و "پالایش و پتروشیمی" در کنار هم یک شرکت جدید را تشکیل می‌دهند چراکه این دو لازم و ملزوم یکدیگر هستند. همچنین اگرچه امروز پالایشگاه‌ها انگیزه‌ای برای بهینه‌سازی و متنوع کردن محصولات خود ندارند اما اگر مدیریت پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها به لحاظ ساختاری یکپارچه شود به دنبال ایجاد ارزش افزوده بیشتر می‌روند بنابراین باید با ایجاد پتروپالایشگاه‌ها محصولات متنوع تولید و با صادرات آن‌ها برای کشور ثروت‌آفرینی کرد.
طرح بهینه‌سازی مصرف انرژی و افزایش راندمان کارخانه‌های سیمان: از آنجا که اکنون تولید صنعت سیمان فراتر از نیاز داخلی کشور است و از طرفی با توجه به وجود بازار منطقه‌ای، صادرات این محصول می‌تواند ارز‌آوری قابل‌توجهی ایجاد کند اما فناوری مورد استفاده کارخانه‌ها به‌روز نیست و انرژی مصرفی فراتر از استانداردهاست؛ به همین دلیل نمایندگان سعی کرده‌اند با این طرح -که در صحن علنی مجلس اعلام وصول شده است- برای کاهش مصرف انرژی صنعت سیمان را به‌روز کنند. برای استقبال هرچه بیشتر صنعت سیمان از طرح بهینه‌سازی مصرف انرژی مشوق‌هایی هم در نظر گرفته‌ شده لذا امید است مدیران این صنعت بلافاصله نسبت به بهبود وضعیت اقدام کنند.
لایحه عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه بین المللی انرژی خورشیدی: به منظور گسترش حضور فعال و هدفمند جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و منطقه‌ای و بهره‌گیری از آن در جهت تامین منافع ملی و تحقق هر چه بیشتر همگرایی منطقه‌ای و بین‌المللی در راستای اصول و اهداف راهبردی سیاست خارجی کشور و با توجه به اهمیت و لزوم توسعه و کاربرد منابع انرژی خورشیدی این لایحه تقدیم مجلس شورای اسلامی شد.
سوال نمایندگان از وزرا و مهمترین موضوعات مطروحه در جلسات با وزرا:
در طول یک سال گذشته حدود 200 سوال از وزرای نفت و نیرو به کمیسیون انرژی واصل شده است که این سوالات شامل موضوعات مختلف ملی و منطقه‌ای را در حوزه‌های مختلف انرژی بودند اما موضوعات مهمی همچون بررسی آخرین وضعیت تولید و مصرف برق کشور، روند اجرای قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق و برنامه‌های وزارت نیرو برای تامین برق در تابستان سال جاری، بررسی موضوع مصوبه افزایش تعرفه گاز مشترکان خانگی در اجرای قانون بودجه سال 1401 کل کشور، بررسی چالش‌ها و موانع طرح‌های بهینه‌سازی و ارتقاء بهره وری انرژی در کشور در جلسه با وزرا مورد بحث و بررسی و پیگیری قرار گرفتند.
مهمترین تحقیق و تفحص ها:
اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در اجلاسیه سوم دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی بررسی چند تحقیق و تفحص را در دست گرفتند که برخی از آن‌ها تاکنون به نتیجه رسیده و برخی دیگر در روند بررسی هستند. چند نمونه از این تحقیق و تفحص ها به شرح ذیل هستند.
تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت نفت در دولت گذشته: هدف نمایندگان کمیسیون انرژی از طرح تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت نفت در دولت یازدهم و دوازدهم -که در موافقت صحن علنی را نیز کسب کرده- پیدا کردن ایرادهای ساختاری در این مجموعه است تا نسبت به رفع این ایرادها یا بهبود آن اقدام شود. هدف بعدی این است که در طراحی برنامه‌ریزی‌های آینده از نتایج این تحقیق و تفحص استفاده شود. سوم اینکه اگر مقصری در تخلفات و نقص‌ها در ساختار این حوزه بوده حال یا عمدی یا غیرعمدی شناسایی شود و تصمیمات لازم گرفته شود. این تحقیق و تفحص محورهای متعددی دارد و تقریبا شامل تمامی ابعاد عملکردی وزارت نفت می شود و در حوزه بالادستی، حوزه تکمیل زنجیره ارزش و حوزه پالایش و پخش و حوزه نیروی انسانی ورود خواهد کرد.
تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت نیرو درخصوص توسعه ظرفیت نیروگاهی در سال های 1392- 1400: پس از بررسی و تصویب این تحقیق و تفحص در کمیسیون تخصصی انرژی، نمایندگان در نشست علنی روز (سه شنبه، 20 اردیبهشت سال 1401) مجلس شورای اسلامی با اجرای طرح تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت نیرو درخصوص ظرفیت‌های نیروگاهی صنعت برق کشور با 160 رأی موافق، 29 رأی مخالف و 8 رأی ممتنع از مجموع 228 نماینده حاضر در مجلس موافقت کردند.
تحقیق و تفحص از عملکرد شرکت ملی پالایش و پخش در دولت گذشته: نخستین و مهم‌ترین محور در تحقیق و تفحص از این شرکت -که در صحن علنی نیز تصویب شده است- مربوط به صادرات فرآورده‌‌‌های نفتی است. ابهام‌‌‌های فراوانی در این موضوع وجود دارد، هرچند نهادهای امنیتی و دستگاه‌های قضایی به این موضوع ورود و عده‌‌‌ای را در این زمینه بازداشت کرده‌‌‌اند، اما عمق مباحث مربوطه در این زمینه و تخصیص بی‌‌‌ضابطه فرآورده در برخی موارد باید توسط یک تیم کارشناسی مطلع و کارآزموده مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
مهمترین اقدامات نظارتی:
وکلای ملت در کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از خردادماه 1401 تا ماه‌های ابتدایی سال جاری نشست‌های نظارتی متعددی را با مسئولان دستگاه‌های اجرایی جهت بررسی عملکرد ارگان‌ها در اجرای قوانین همچون تکمیل زنجیره ارزش در صنعت نفت با توسعه پالایشگاه‌های مقیاس کوچک، بررسی وضعیت ناترازی تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور، بررسی گزارش ناترازی گازوئیل در کشور و گزارش نظارتی تامین سوخت زمستانی نیروگاه های برق کشور و... برگزار کردند.
اعمال ماده 234 آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی (ارجاع به قوه قضائیه):
عدم اجرای تکالیف قانونی توسط وزارت نفت درباره جمع‌آوری گازهای همراه نفت: در حالی سالانه افزون‌بر 150 میلیارد مترمکعب گاز در مشعل‌های بالای چاه‌های نفت در جهان به مواد آلاینده تبدیل می‌شود که براساس آمارهای بانک جهانی این رقم معادل یک‌سوم مصرف گاز کل اروپاست. براساس آمارهای بانک جهانی، ایران تا سال 2018 سومین کشور بعد از روسیه و عراق در میان تولیدکنندگان این گازها بوده است، با این حال گفته می‌شود میزان مشعل‌سوزی در کشورمان از 17 میلیارد مترمکعب در سال 2018 به 13.78 میلیارد مترمکعب در سال 2019 رسیده است. این یعنی گاز قابل توجهی در حال سوختن است.
به همین منظور نمایندگان کمیسیون انرژی، به دلیل عدم اجرای تکالیف قانونی توسط وزارت نفت درباره جمع‌آوری گازهای همراه نفت این مهم را مشمول ماده 234 آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی دانسته تا موضوع از طریق قوه قضائیه پیگیری شود.
اعمال ماده 107 آیین نامه داخلی مجلس:
طبق ماده 107 آیین‌نامه داخلی مجلس هر کمیسیون می‌تواند در رابطه با برخی از موضوعات تخصصی گزارشاتی را به هیات رئیسه مجلس ارسال کرده و نظرات و پیشنهادات خود را درباره موضوعات مهم کشور بیان کنند. در طول اجلاسیه سوم نیز کمیسیون انرژی با تدوین 5 فقره گزارش موضوع ماده (107) قانون آیین نامه داخلی مجلس فعالترین کمیسیون از این حیث بود که خلاصه وضعیت برخی از آن‌ها به شرح ذیل است:
ناترازی تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور که گزارش در صحن علنی قرائت شده است که آسیب ها و چالش های همچون از دست رفتن تولید برق کشور حداقل به میزان 70 درصد، توقف در فعالیت صنایع سنگین فولاد، آلومینیوم و سایر صنایع فلزی و نیز پتروشیمی‌ها، توقف خدمات عمومی و شهری نظیر نانوایی‌ها و سایر مراکز خدمت‌رسانی به عموم و اختلال در گرمایش مردم در مراکز شهری و روستایی به میزان حداقل 95 درصد به دنبال دارد.
تأمین سوخت زمستانی نیروگاه‌های برق کشور موضوع دیگری است که کمیسیون انرژی مورد بررسی قرار داده است و گزارش آن در صحن غیرعلنی قرائت شده است.
دیپلماسی انرژی فعال در منطقه با محوریت تجارت گاز را باید به این مهم افزود که در انتظار دستور هیات رئیسه مجلس است./
پایان پیام

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: طرح توسعه و مانع زدایی از صنعت برق تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت آیین نامه داخلی مجلس کمیسیون انرژی مجلس مجلس شورای اسلامی کمیسیون انرژی تحقیق و تفحص جمع آوری گازهای پالایشگاه ها تولید و مصرف وزارت نفت بهره برداری نیروگاه ها بهینه سازی مصرف گاز منطقه ای صحن علنی برق کشور هسته ای طرح ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۰۰۶۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

یک بام و دوهوای دولت برای کولرهای گازی: تبلیغ ممنوع؛ فروش آزاد، قاچاق رها!

مهدی بستانچی، رئیس انجمن تولیدکنندگان سیستمهای تهویه مطبوع ایران: درماه های اخیر ممنوعیت تبلیغ کولرهای گازی موجب تعجب و سئوال محافل حرفه ای و صنعتی این حوزه شده است. بر اساس مصوبه شورای عالی انرژی، وظیفه ممنوع کردن تبلیغ کالا‌های با مصرف انرژی بالا و فاقد سازگاری لازم با اقلیم‌های مختلف کشور برعهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گذاشته شده است تا این وزارتخانه با همکاری دستگاه‌های ذیربط به ویژه سازمان صدا و سیما اقدامات لازم را برای ممنوعیت تبلیغ این گونه کالا‌ها براساس پیشنهاد وزارتخانه‌های نفت و نیرو و هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت به عمل آورد؛ اما این مصوبه در حالی صادر شده که به‌تعدد شاهد تبلیغ کولر‌های گازی از شبکه‌های مختلف صدا و سیما و گا‌ها نصب بنر‌های شهری در ا ین زمینه هستیم.

دروهله نخست به نظر می رسد حساسیت به موضوع کولرهای گازی، به دلیل مصرف برق این محصولات است ، اما یک محاسبه سرانگشتی نشان می دهد درحالی که مصرف ۲۰ میلیون کولر آبی در کشور در فصل گرم سال، ۱۰ هزار مگاوات انرژی الکتریکی است، شاهد مصرف ۲۰ هزار مگاواتی ۱۰ میلیون کولر گازی در کشور در فصول گرم سال هستیم.

 این تناقض  را می توان در چند بخش اساسی بررسی کرد : اول اینکه اگر  کولر های گازی بار سنگینی در حوزه مصرف انرژی محسوب می شوند، که  البته به طور حتم این گونه است، اما باید دید چرا همچنان تبلیغ این نوع تجهیزات به صورت گسترده در سطح شهرها و رسانه های ملی  انجام می شود؟ و دوم این که موضوع بسیار مهم تر و آسیب رسان به صنعت و اقتصاد کشور ، یعنی قاچاق در این حوزه چرا نادیده گرفته می شود و چرا برنامه ریزی مناسب و روشن و متقنی برای تولید و تامین نیازهای داخلی و جلوگیری از قاچاق این کالا صورت نمی پذیرد؟

حسب اعلام مسئولان تشکل های مربوط، کولر گازی اجنرال و انواع دیگر کولر گازی در صدر قاچاق لوازم خانگی در ایران قرار دارند و  تنها در سال ۹۵ و ۸ ماهه 1395 و  سال 1396، حدود ۴۵۰ میلیون دلار کولر گازی به صورت قاچاق وارد کشور شده است.

همچنین براساس  اعلام فرمانده انتظامی استان البرز در پاییز 1402  یکی از واحدهای تجاری سطح استان اقدام به  واردات بیش از 2500 دستگاه اسپیلت کولر گازی و پکیج دیواری کرده و بدون اینکه در سامانه جامع انبارها این کالاها را ثبت نمایند، اقدام به فروش آنها در بازار کرده  است .

و سئوال این که چه اقدامات بازدارنده ای در این زمینه یعنی قاچاق به عنوان مساله حاد و مزمن صنایع کشور صورت پذیرفته است؟

نکته بسیار قابل تامل آن که برآوردها نشان می دهند که نیاز بازار کشور سالانه حدود ۷۰۰ هزار دستگاه است که تقریبا ۴۰۰ هزار دستگاه آن در داخل تولید و سالانه چیزی حدود  ۳۰۰ هزار دستگاه کولرگازی به کشور قاچاق می شود.

به این ترتیب بیش و پیش از هر اقدامی از جمله اقدامات «یک بام و دوهوایی» مانند ممنوعیت تبلیغ کولرهای گازی، انتظار می رود در مبادی ورودی تلاش های  بیشتری در خصوص کنترل قاچاق کولر که بعضا با برندهای زیر پله ای و در کشورهایی با بنیه تولیدی بسیار ضعیف ساخته می شوند، انجام شود؛ چرا که این محصولات اصولا از لحاظ مصرف انرژی از فن آوری روز دنیا بهره مند نیستند. بنابراین نظارت بر تولید با کیفیت این نوع تجهیزات و ارائه تسهیلات کارآمد به تولید کنندگان ذی صلاح  داخلی  و بهره مندی از  پنل های خورشیدی در تولید برق این تجیهزات تا حدودی می تواند این جلوی قاچاق سازمان یافته و گسترده را بگیرد و از میزان آن بکاهد.

اما راه حل  دیگر برای خنک کردن ساختمان ها در فصول گرم سال مربوط به  طراحی تهویه طبیعی در معماری پایدار  است؛ راهکاری که امروزه در کشورهای توسعه یافته مورد توجه جدی است و در کشور ما نیز توجه به آن اولویت قطعی دارد.

برای ایجاد تهویه طبیعی در معماری باید قبل از اجرای ساختمان، تحقیقاتی در خصوص انتخاب بهترین موقعیت ساختمان به منظور ایجاد تهویه مناسب از بادهای غالب انجام می شود. همچنین عناصر طراحی وجود دارد که باید در ساختمان گنجانده شوند تا امکان دسترسی آزاد به هوا فراهم شود. به عنوان مثال، پنجره های طبقه بالایی در در جهتی نصب شوند تا دسترسی راحت هوا به طبقات پایین دست فراهم شود.

برای بسیاری از خانه های شخصی، ساختمان کارآمد همراه با تهویه طبیعی برای برآوردن نیازهای تهویه کافی است. سازه های بزرگتر ممکن است به ترکیبی از تهویه طبیعی و مکانیکی نیاز داشته باشند تا کیفیت هوا در سطح معقولی حفظ شود. ساختمان‌های سبز اغلب به‌طور خاص طراحی می‌شوند که عمدتاً به دلایل بهره‌وری انرژی بر تهویه طبیعی تکیه می‌کنند و همچنین می‌توان ساختمان‌ها را برای سازگاری با تهویه طبیعی، برای افرادی که علاقه‌مند به کارآمدتر کردن سازه‌ها در مصرف انرژی هستند، بازسازی کرد.

هدف اصلی تهویه طبیعی این است که به هوای محیط بیرون اجازه دهد تا رطوبت کم، جریان باد با دمای متوسط را به عنوان منبع خنک کننده جایگزین برای ساختمان فراهم کند و گردش هوا را در سرتاسر ساختمان فراهم کند. با استفاده از این روش، مالکان ساختمان می توانند با خاموش کردن سیستم تهویه مطبوع در زمانی که دما مناسب است، در هزینه های انرژی صرفه جویی کنند. تهویه طبیعی می‌تواند جایگزین تمام یا بخشی از یک سیستم مکانیکی شود و هزینه‌های خرید انواع سیستم تهویه مطبوع هوا، اجرای کانال انتقال هوا و هزینه مصرف انرژی را برای مالک کاهش دهد.

کانال عصر ایران در تلگرام